Opvang Oekraïense vluchtelingen

Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne werden in Nederland 25 veiligheidsregio’s verantwoordelijk gemaakt voor de tijdelijke opvang van Oekraïense ontheemden. Soul Care heeft binnen de veiligheidsregio Eindhoven verschillende samenwerkingen met gemeenten die verantwoordelijk zijn voor het opvangen van ontheemden. 

Naarmate de tijd verstreek en de situatie stabiliseerde, werd duidelijk dat er behoefte was aan een onderliggende visie en aanpak voor de opvang van de Oekraïense ontheemden. Het was noodzakelijk om meer structuur en consistentie te brengen in de aanpak, zodat de opvang op de lange termijn effectief en efficiënt kon worden georganiseerd.

Op basis van de eerste ervaringen en de richtlijnen van de lokale en nationale overheid, is er een Projectplan Opvang Oekraïense Ontheemden opgesteld. Dit plan dient als blauwdruk voor een meer gestructureerde aanpak van de opvang, waarbij de lessen en praktijkervaringen uit de beginfase zijn meegenomen. Het biedt een kader voor het efficiënt organiseren van de opvanglocaties en het coördineren van de benodigde hulp en ondersteuning. Een belangrijk doel van het plan is om de Oekraïense ontheemden zo zelfstandig mogelijk te laten integreren in de Nederlandse samenleving.

Het idee is dat deze groep ontheemden, voordat ze moesten vluchten, een normaal leven leidde. De diversiteit aan sociale kenmerken van deze groep komt overeen met die van de Nederlandse burgers. Het vermogen om zelfstandig in Nederland te integreren en deel te nemen aan de samenleving is aanwezig. Echter, we moeten rekening houden met het feit dat taalbarrières, culturele verschillen, (oorlogs)trauma en het ontbreken van een sociaal steunsysteem invloed hebben op het stressniveau en mogelijk het vermogen om direct zelfstandig deel te nemen aan de samenleving beperken. Vanuit de methodiek Krachtwerk is er op basis van vijf levensgebieden (financiën, sociaal, onderwijs, gezondheid, werk) beschreven wat er beschikbaar moet zijn voor elke ontheemde om hen een stevige start te kunnen geven in onze samenleving. Het uitgangspunt is dat mensen, ondanks tegenslagen, het vermogen hebben om te herstellen.

Van infobalie naar mentorschap

Na jarenlange ervaring met het ondersteunen van verschillende doelgroepen, is gebleken dat traditionele methoden zoals infobalies, inloopspreekuren of wachten tot bewoners zelf met vragen komen, niet effectief zijn voor de begeleiding van Oekraïense ontheemden. Wat wel essentieel en noodzakelijk blijkt te zijn, is een proactieve en persoonlijke benadering. Hieronder volgt een uitleg van de belangrijkste elementen die effectief zijn gebleken in de begeleiding van Oekraïense ontheemden.

Het is duidelijk dat een proactieve en persoonlijke benadering, waarin mentorschap, gezamenlijke en individuele begeleiding, observatie, stimulatie en ondersteuning centraal staan, veel effectiever is dan traditionele methoden zoals infobalies en inloopspreekuren. Deze aanpak helpt Oekraïense ontheemden om zich beter aan te passen, te integreren en een zelfstandig leven op te bouwen in Nederland.